Kopiowanie treści tekstowych, bezprawne wykorzystywanie grafik lub zdjęć – sposobów naruszenia praw autorskich jest wiele. Na szczęście równie dużo jest także metod obrony w takiej sytuacji. Zobaczmy, co robić jeśli czytany przez nas artykuł w sieci do złudzenia przypomina wpis z naszego bloga.
Prawa autorskie
Prawo autorskie to ogół praw przysługujących autorowi utworu, które upoważniają go do decydowania o eksploatacji utworu i czerpaniu z niej korzyści finansowych. W Polsce regulacje dotyczące praw autorskich znajdują się w Ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z jej zapisami rozróżniamy dwa rodzaje praw autorskich – osobiste oraz majątkowe. Prawa autorskie osobiste to zespół praw, które przysługują danemu twórcy względem jego utworu i chronią jego emocjonalny i intelektualny związek z utworem, który nie dotyczy interesów majątkowych. Prawa autorskie osobiste są niezbywalne. Prawa autorskie majątkowe zaś dają twórcy utworu prawo do korzystania z utworu, do rozporządzania nim na wszystkich możliwych polach eksploatacji oraz do otrzymywania wynagrodzenia za wykorzystywanie utworu. Prawa autorskie majątkowe są zbywalne.
Naruszenie praw autorskich – co to?
Naruszeniem praw autorskich nazywamy każde działanie, które polega na wykorzystaniu utworu poza zakresem dozwolonego użytku, bez uprzedniego uzyskania wymaganego zezwolenia od jego twórcy, np. pod postacią licencji lub przeniesienia praw. Naruszenie praw autorskich może skutkować odpowiedzialnością cywilną lub karną.
Naruszenie praw autorskich – sankcje cywilne
Polskie prawo przewiduje kilka możliwości dochodzenia swoich praw w związku z naruszeniem praw autorskich. W przypadku sankcji cywilnych, podstawową czynnością, którą może i powinien zrobić autor dzieła jest wystosowanie do osoby naruszającej wezwania do zaniechania naruszania. Autorowi przysługuje również prawo do roszczenia usunięcia skutków naruszenia, czyli przywrócenia poprzedniego stanu – sprzed naruszenia. Najczęściej realizacja tego roszczenia przyjmuje formę zniszczenia przez osobę naruszającą wszystkich nielegalnych kopii utworu lub opublikowania w prasie czy w sieci oświadczenia mającego na celu przeproszenie autora utworu. Pokrzywdzony może również żądać naprawienia szkody majątkowej. W tym zakresie istnieją dwie możliwości – autor utworu może żądać naprawienia szkody na zasadach ogólnych lub żądać dwukrotności, a w sytuacji gdy naruszenie jest zawinione — trzykrotności stosownego wynagrodzenia. W pierwszym przypadku, autor ma obowiązek wykazać szkodę, jej wysokość, a także udowodnić winę sprawcy. W drugiej możliwości zaś autor nie musi wykazywać wysokości szkody, ani winy, a jedynie fakt naruszenia i wysokość należnego wynagrodzenia, natomiast sprawca naruszenia wypłaca mu dwukrotność stosownego wynagrodzenia, które w chwili dochodzenia roszczenia byłoby należne za udzielenie przez autora zgody na korzystanie z utworu w taki sposób, w jaki korzystał z niego winny. Autor utworu może także wystosować roszczenie o wydanie uzyskanych korzyści, czyli żądanie zwrotu otrzymanych z powodu naruszenia korzyści majątkowych, które otrzymał dzięki naruszeniu sprawca.
Naruszenie praw autorskich – sankcje karne
Warto zdawać sobie sprawę, że oprócz odpowiedzialności cywilnej, osoba dopuszczająca się naruszenia praw autorskich może w niektórych przypadkach ponosić również odpowiedzialność karną. Co ważne, odpowiedzialność karna jest przy tym niezależna od odpowiedzialności cywilnej, co oznacza, że osoba ta może ponieść zarówno odpowiedzialność karną, jak i odpowiedzialność cywilną wobec twórcy utworu.
Prawo autorskie i prawo karne stanowi, że odpowiedzialność karna występuje jeżeli osoba naruszająca prawa autorskie dopuszcza się tego czynu zabronionego umyślnie i wykonuje takie działania jak np.: przypisuje sobie autorstwo danego utworu, rozpowszechniania utwór bez zezwolenia autora lub wbrew warunkom takiego zezwolenia czy rozpowszechniania utwór bez podania nazwiska lub pseudonimu jego twórcy. Prawo karne za dokonanie naruszenia praw autorskich objętych odpowiedzialnością karną przewiduje nałożenie na osobę naruszającą prawo autorskie grzywnę, ograniczenie wolności lub pozbawienie wolności do lat 5.
Źródło: http://www.lipinskiwalczak.pl/specjalizacje/prawo-karne/
